Formuly grzecznosciowe
Poniewaz aikido pochodzi z Japonii, formuly grzecznosciowe sa uzywane w jezyku japonskim. Nie sa one absolutnie obowiazkowe dla poczatkujacych aikido.
The dojo
Aikido ćwiczymy w dojo
Zasadniczym lokalem kazego klubu aikido jest dojo. Popularnie nazywane sala do cwiczen , jednak etymologia slowa dojo oznacza „miejsce, gdzie studiuje sie Droge”. Zrodla slowa „dojo” okreslaly to jako miejsce gdzie uczy sie buddyzmu lub zen.
Aspekt „sakralny” dojo rozwija sie indywidualnie wraz z powiekszaniem sie doswiadczenia treningowego nie zas z powodu podporzadkowania sie jakims niejasnym regulom. Czesto dojo uzywane jest przez rozne Sztuki Walki, u nas pokryte jest tatami(materacami) ze wzgledu na cwicznie padow.
Orginalnie, tatami nie bylo specyficznie przeznaczone do cwiczenia Sztuk lub Sportow walki. Byla to zwykla mata pokrywajaca podloge japonskich tradycyjnych domow (sloma ryzowa pokryta plotnem lnianym) majaca powierzchnie okolo 2 metrow kwadratowych. W przeszlosci zreszta mierzono powierzchnie domow na ilosc tatami.
Wejscie do dojo oznacza przejscie do innego swiata, jak w tradycyjnej Japonii, pelnego pogody ducha i pasji. Momenty uwaznego sluchania sa przeplatane okresami intensywnego, energetycznego cwiczenia
Wedlug kultury japonskiej, dojo jest zorganizowanie racjonalnie wzdluz osi frontalnej(kamiza-shimoza) i podluznej (jeseki-shimoseki). Kazde miejsce sali ma swoje wlasne znaczenie. Prosze zauwazyc, ze w/w nazwy nie definiuja murow danej sali, ale wyznaczone strony ktore limituja przestrzen cwiczenia. Tatami polozone w centrum duzej sali treningowej (jak to czesto bywa podczas duzych stazy) posiada rowniez wlasnie te miejsca mimo braku murow.
kamiza
Kazde dojo posiada „miejsce honorowe” nazywane kamiza, doslownie „miejsce gdzie zasiadaja bogowie”. Obok znajduje sie portret Zalozyciela aikido, czasem kaligrafia, ikebana (specjalne ulozone kwiaty). Instruktor zajmuje miejsce obok kamizy, w centrum dojo.
Kazdy z cwiczacych uwaza, zeby nie zwracac plecow w kierunku kamizy, i nigdy nie siadac tylem do zdjecia O sensei’a. Zasada jest nastepujaca: podczas cwiczenia fizycznego nie zwracamy uwagi na te specjalne miejsca/osie w dojo. Dla odmiany podczas wyjasnien instruktora, podczas ceremonii na poczatku i na koncu treningu, uporzadkowanie dojo z powrotem odzyskuje swoje znaczenie.
Nie ma to nic wspolnego z fanatyzmem ni z sekciarstwem, chodzi tu po prostu o respekt tradycji kraju z kad pochodzi aikido, jak rowniez ewidentny dowod zdrowej skromnosci. Dodatkowo, rygorystyczne cwiczenie etykiety jest z korzyscia dla aikido, plepszajac zanshin (wytezona uwaga, ostrosc umyslu), czy tez najprosciej mowiac poprawne ustawienie ciala.
O negai shimasu
[o négaï chimass’]
O negai shimasu jest formula codzienna i kurtuazyjna, ktora towarzyszy jakiejs prozbie. Mowimy je na poczatku treningu oraz zapraszajac partnera do cwiczenia. Instruktor zaprasza rowniez w ten sposob uke aby pokazac jakas technike.
Dômo arigatô gozaimashita
[doomo aligato godzaïmach’ta]
Dômo arigato gozaimashita jest formula bardzo formalna aby podziekowac komus Mowi sie to na koncu treningu lub po cwiczeniu z partnerem. Skraca sie czasem do arigatô gozaimashita.